F?rat Üniversitesi’nden Dr. Vedat Çak?r ve Dr. Vesile Çak?r çiftinin yapt??? ara?t?rmaya göre, günde 4 saatimiz TV kar??s?nda geçiyor. En çok izlenen 3 program ise haberler, diziler ve dini yay?nlar. ??te ara?t?rman?n ilginç bulgular?...
Elaz?? F?rat Üniversitesi’nden Dr. Vedat Çak?r ve Dr. Vesile Çak?r çifti her geçen gün televizyonla aras?ndaki ba? daha da güçlenen Türk insan?n?n televizyon izleme al??kanl?klar?n? ara?t?rd?. Çak?r çifti 18-75 ya? aras? 556 ki?i üzerinde yapt?klar? ara?t?rman?n sonuçlar?n? “Televizyon Ba??ml?l???” ad?n? verdikleri kitapta toplad?.
??te Türk halk?n?n televizyonla verdi?i imtihan?n çarp?c? sonuçlar?:
14 SAAT ?ZLEYEN B?LE VAR
Türk halk? günde ortalama 4 saat televizyon izliyor.
Ülkemizde en uzun televizyon izleme süresi günde 14 saate kadar ç?kabiliyor.
Kad?nlar erkeklerden daha fazla televizyon seyrediyor.
Ara?t?rmaya kat?lanlar?n yakla??k yar?s? (yüzde 46.6) toplumiçinde kendisini yaln?z hissediyor. Ya? ve yaln?zl?k duygusu artt?kça, televizyon izleme süresi de art?yor.
Gelir düzeyi ve e?itim düzeyi artt?kça da televizyon izleme süresi azal?yor.
Ara?t?rmaya kat?lanlar?n yakla??k yüzde 65’i televizyonun ba??ml?l?k yapt???na inan?yor.
Kendisini televizyon ba??ml?s? olarak niteleyenlerin oran? yüzde 11. Yani kat?l?mc?lar?n ço?u televizyonun ba??ml?l?k yapt???na inanmakla birlikte, kendilerini televizyon ba??ml?s? olarak tan?mlam?yor.
AMAÇ DERTTEN UZAKLA?MAK
Amerikan Psikiyatri Birli?i’nin madde ba??ml?l??? için geli?tirmi? oldu?u ölçütlere göre televizyon ba??ml?lar?n?n oran? yüzde 10.
Ki?isel özellikler aç?s?ndan kal?pla?m?? bir televizyon ba??ml?s? yok. Yani her cinsiyet, ya?, e?itim ve gelir düzeyinden televizyon ba??ml?s? olabilir sonucu ortaya ç?k?yor.
Kad?nlar erkeklere göre daha fazla televizyonu arkada? olarak görme ve gündelik s?k?nt?lardan uzakla?ma e?iliminde.
Bekârlar, evlilere k?yasla daha fazla e?lence, arkada?l?k, sosyal etkile?im motivasyonuyla televizyon izliyor. Evliler ise daha fazla bilgilenme motivasyonuyla televizyonu tercih ediyor.
Ara?t?rmaya göre, evliler bekârlara oranla daha fazla televizyon izliyor.
TELEV?ZYON ?ZL?YORUM ÇÜNKÜ...
Çak?r çifti, ara?t?rmaya kat?lanlar?n televizyon izlemekten ne tür doyumlar elde ettiklerini de sorgulad?. S?ras?yla elde edilen tatmin yan?tlar? ?öyle:
1. Önemli konularda kanaat olu?turmama yard?mc? oluyor.
2. Benim gibi insanlar? etkileyen konularda bilgi sahibi oluyorum.
3. Pek çok konuda fikir sahibi olmam? sa?l?yor.
4. Televizyon, görmek istedi?im pek çok ?eyi bana sunuyor.
5. Güncel geli?me ve olaylar hakk?nda bilgileniyorum.
6. Beni ne?elendiriyor, güldürüyor.
7. Beni e?lendiriyor.
8. Televizyon izlemek ho?uma gidiyor.
9. Ho?ça vakit geçiriliyor.
10. Kendimi daha az yaln?z hissetmemi sa?l?yor.
11. Konu?acak biri olmad???nda bana arkada?l?k ediyor.
12. Yaln?zl???m? gideriyor.
13. Bir an olsun aile üyelerim ve arkada?lar?mdan uzakla?mama yard?mc? oluyor.
14. Günlük hayattaki dertlerimi unutmam? sa?l?yor.
15. Beni s?kan insanlardan kurtulmam? sa?l?yor.
16. Yapacak daha iyi bir i?im yok.
17. Bo? zamanlar?m? de?erlendirmemi sa?l?yor.
18. Her zaman kar??mda aç?k duruyor ve izleniyor.
19. Televizyon izlemek benim için bir al??kanl?k.
20. Kendim ve ba?kalar? hakk?nda bir ?eyler ö?reniyorum.
21. Gün içerisinde zaman geçirmeme yard?mc? oluyor.
22. ?nsanlarla konu?acak ortak sohbet konular? bulmam? sa?l?yor.
23. Aile üyeleri ve arkada?larla bir arada olmam?z? sa?l?yor.
24. Arkada?larla bir araya geldi?imizde yapacak bir ?eyler sa?l?yor.
25. Beni rahatlat?yor.
26. Kafam? da??tmama yard?mc? oluyor.
27. Beni dinlendiriyor.
28. Dünyada meydana gelen olaylarla ilgili bilgi sahibi oluyorum.
29. Ülkemdeki geli?me ve olaylarla ilgili daha fazla bilgi sahibi oluyorum.
‘Madde ba??ml?l???na benziyor’
Ara?t?rmac? Vedat Çak?r:
“Günümüz ?artlar?nda bo? zamanlar? de?erlendirmek için pek çok alternatif bulunmakla birlikte, televizyon, çal??ma saatlerinden arta kalan zamanlar? de?erlendirmek için iyi bir seçenek olarak görülüyor. Üstelik di?er aktiviteler gibi fiziksel efor sarf edilmesi gerekmedi?i için giderek daha fazla insan? kendine ba?l?yor. Zamanla al??kanl?k haline dönü?en televizyon izleme, insanlar?n günlük hayat?n stresinden ya da ba? edemedi?i rahats?z edici dü?üncelerden uzak tutuyor. Yaln?zl?k çeken insanlar?n arkada?a ve arkada?l??a duyduklar? ihtiyac? da kar??layan televizyon tüm bu yetenekleri sayesinde bireyleri her geçen gün biraz daha kendine ba??ml? hale getiriyor.
Asl?nda televizyon ba??ml?l???n?n sebepleri herhangi bir kimyasal maddeye ba??ml?l???n psikolojik sebeplerine çok benziyor. Televizyon ba??ml?l???, televizyonun özellikle kimi zaman ba? edilemeyen sorunlardan, rahats?z edici olumsuz dü?üncelerden ve uzakla??lmak istenen ortamdan kaç??? sa?layan bir araç, kimi zaman da kaç?? yeri olma özelli?i ile madde ba??ml?l???na son derece benziyor.”